| Хvн аравтын тооллын систем хэрэглэдэг ( 0-9 ) . Энэ нь хvн анх 
10 хуруугаараа тоо боддог байснаас болсон байж болох юм. Харин компьютер хоёртын 
тооллын систем хэрэглэдэг. Yvнийг BINARY гэх ба 0 (тэг) ба 1 (нэг) гэсэн 2-хон 
тоололтой байна. 0 ба 1-ийг дангаар нь bit 
гэнэ (binary digit). 
Найман bit-г byte гэнэ.
 
 kilobyte (KB) 
= 1024 byte
 megabyte (MB) = 1048576 byte
 gigabyte (GB) = 1073741824 byte
 
 
 | Decimal 
(10-тын тоолол) | Binary (2-тын тоолол) |  | 0 | 0000 |  | 1 | 0001 |  | 2 | 0010 |  | 3 | 0011 |  | 4 | 0100 |  | 5 | 0101 |  | 6 | 0110 |  | 7 | 0111 |  | 8 | 1000 |  | 9 | 1001 |  | 10 | 1010 |  | 11 | 1011 |  | 12 | 1100 |  | 13 | 1101 |  | 14 | 1110 |  | 15 | 1111 | 
 0-15-ын 
хоорондох 16 боломжийг binary-д хєрвvvлэхэд 4-хєн bit хэрэгтэй болдог гэтэл цаашаагаа 
бол 8, 16, 32 гэх мэтээр нэмэгдэнэ.
 128 , 64 , 32 , 16 , 8 , 4 , 2 ,1 (анхаар: 
зэрэгтийг жижиг фонтоор оруулсан)
 
 128 = 27, 64 = 
26, 32 = 25, 16 = 24, 
8 = 23, 2 = 21, 1 = 20 
(ямарч тооны 0 зэрэгт нь нэг байдаг)
 
 дээрх бага ангид vзэж байсан зэрэгт 
дэвшvvлэх аргаар BINARY болгох тоогоо эхлээд задална. Жишээ болгоод 158-г vзье.
 
 128 
+ 0 + 0 + 16 + 8 + 4 + 2 + 0 = 158 дараа нь
 
 27 + 
0 + 0 + 24 + 23 + 22 
+ 21 + 0 = 158
 
 ОК, бvх юм одоо ойлгомжтой. Ямарч 
тоог 0-ээр vржvvлэхэд хариу нь 0 гардаг. Тиймээс 0 биш л бол ямарч тоо байсан 
1-д шилжvvлэхэд тухайн тооны BINARY хэлбэр нь гараад ирнэ.
 
 1 + 0 + 0 + 
1 + 1 + 1 + 1 + 0 = 158
 
 Одоо нэмэх тэмдгvvдийг зайлуулаад л дуусаа.
 
 1001110 
= 158
 
 Дахиад нэг арай хvндэвтэр жишээ vзье.
 
 4986
 
 4096 + 0 
+ 0 + 512 + 256 +0 + 64 + 32 + 16 + 8 + 0 + 2 + 0 = 4986
 
 1 + 0 + 0 + 1 
+ 1 + 0 + 1 + 1 + 1 + 1 + 0 + 1 + 0 = 4986
 
 1001101111010 = 4986
 
 Доорх 
хvснэгтэд 2-тын зэрэгтvvдийг жагсаавал
 
 | зэрэгт | хариу |  | 0 | 1 |  | 1 | 2 |  | 2 | 4 |  | 3 | 8 |  | 4 | 16 |  | 5 | 32 |  | 6 | 64 |  | 7 | 128 |  | 8 | 256 |  | 9 | 512 |  | 10 | 1024 |  | 11 | 2048 |  | 12 | 4096 |  | 13 | 8192 |  | 14 | 16384 |  | 15 | 32768 | 
 whatever 
goes here ...
 
 Буцах
 
 
 |